โรคจากสัตว์

โดย : โรงพยาบาลสัตว์ทองหล่อ
ความนิยมชมชอบ ที่จะนําสัตว์มาเลี้ยงในบ้าน ส่วนมากเกิดจากคําตอบเดียวกัน คือรักสัตว์ แต่ถ้าครอบคร้วไหนมีเด็กร่วมอยู่ด้วย ก็ยิ่งต้องเพิ่มความปลอดภัยมากยิ่งขึ้น...
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องความสะอาด เพราะสัตว์เลี้ยงน่ารัก ก็สามารถเป็นพาหะตัวนําเชื้อโรคมาสู่คนได้
ฉะนั้น มาทําความรู้จักกับโรคที่สามารถติดต่อผ่านมาสู่คนเลี้ยงและเด็กๆ กันค่ะ

โรคพิษสุนัขบ้า
มีจํานวนผู้ป่วยโรคพิษสุนัขบ้าลดลงแต่ก็ต้องเฝ้าระวัง เพราะเมื่อเป็นแล้ว หากรักษาไม่ทัน ไม่เหมาะสมก็อาจถึงขั้นเสียชีวิต เกิดขึ้นได้กับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกชนิด ฉะนั้น ไม่ว่าสุนัข แมวหรือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดอื่นๆ ก็เป็นโรคพิษสุนัขบ้าได้

ช่องทางติดโรค ติดเชื้อผ่านทางน้ำลาย เช่น บาดแผลจากการถูกกัดหรือถูกเลียบาดแผล

อาการ ช่วงเริ่มต้น อาจมีอาการไม่สบาย ครั่นเนื้อครั่นตัว มีไข้ต่ำๆ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร เจ็บคอคล้ายเป็นหวัด คลื่นไส้ ปวดท้อง ที่พบบ่อย คืออาการชาบริเวณแผลที่ถูกกัด

การป้องกัน
• ให้ลูกล้างมือทุกครั้ง เมื่อเล่นหรือสัมผัสกับสัตว์เลี้ยง และไม่ควรให้สุนัขเลียตามใบหน้าหรือบาดแผล
• อาจทดสอบสุนัขในบ้านที่คิดว่าจะเป็นโรค ว่าเป็นโรคหรือไม่โดยกักสุนัขเป็นเวลา 10 วัน และสังเกตว่ามีอาการ ซึม ม่านตาขยายตลอด หรือแสดงอาการดุร้ายหรือไม่
• ควรพาสุนัขไปรับวัคซีนพิษสุนัขบ้าตามโปรแกรม (ปีละ 1ครั้ง)

** กรณีที่ถูกสุนัขกัด ให้รีบล้างแผลด้วยน้ำและสบู่หลายๆ ครั้ง พยายามล้างให้เข้าถึงรอยลึกของแผล ทําความสะอาดด้วยแอลกอฮอล์ 70% และควรรีบพบแพทย์ เพื่อรับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า และวัคซีนป้องกันบาดทะยักทันที

โรคพยาธิ
พยาธิที่พบคือ พยาธิตัวกลม ซึ่งสามารถส่งผ่านทางรกของสัตว์ ฉะนั้น ถ้าแม่สุนัขมีพยาธิจะติดมายังลูก เมื่อลูกสุนัขถ่ายอุจจาระ ก็จะมีไข่พยาธิหรือตัวพยาธิออกมา และยังพบว่ามีพยาธิปากขอ ที่ร้ายกว่าพยาธิตัวกลม เนื่องจากเมื่ออยู่ในสิ่งแวดล้อมแล้ว สามารถผ่านเข้าสู่ผิวหนังได้ พบมากในเด็กๆ อีกเช่นกัน

ช่องทางติดโรค เด็กอาจอุ้มหรืออาจจะสัมผัสอุจจาระของสุนัข แล้วหยิบอาหาร ทําให้สามารถติดได้จากทางปาก และในคนที่ไม่ชอบใส่รองเท้า เพราะตามพื้นอาจมีพยาธิปนเปื้อนอยู่

อาการ
มีอาการคันตามมือและเท้าโดยไม่ทราบสาเหตุ สิ่งที่ระวังคือ เด็กซึ่งมีภูมิต้านทานต่ำ จะมีอาการรุนแรง เพราะหากตัวอ่อนไปที่อวัยวะส่วนใดของร่างกาย เช่น ถ้าไปที่ปอด จะแสดงอาการระบบทางเดินหายใจ ถ้าไปที่ตับจะมีอาการทางระบบทางเดินอาหาร เช่น ภาวะดีซ่านหรือโรคตับ

การป้องกัน
• ก่อนกินอาหาร ควรให้ลูกล้างมือให้สะอาด
• หลังจากเล่นหรือจับต้องสัตว์เลี้ยงเรียบร้อยแล้ว ควรล้างมือทุกครั้ง
• สวมใส่รองเท้าทุกครั้ง เมื่อต้องเดินในพื้นที่ที่มีน้ำขัง


โรคฉี่หนู
ระบาดในช่วงหน้าฝน เชื้อชนิดนี้สามารถพบได้ในสุนัข สัตว์เลี้ยงในบ้าน แต่พบมากในหนู เชื้อจะอยู่ในน้ำได้นานและพร้อมที่จะติดต่อมาสู่คนที่ได้รับการสัมผัสทุกเมื่อ

ช่องทางติดโรค โรคนี้ติดต่อได้ในกรณีที่มีแผลแล้วลุยน้ำ เชื้อจะเข้ามาตามบาดแผล หรือไม่ก็สามารถปนเปื้อนมากับอาหาร ติดต่อจากสัตว์มาสู่คนง่ายมาก เพียงจากฉี่หนูที่มีเชื้อปนเปื้อนอยู่ในน้ำ

อาการ กลุ่มแรก ตัวจะไม่เหลือง อาการไม่รุนแรง สิ่งที่พบแน่นอนคือเป็นไข้ ตาแดง ปวดศีรษะ ปวดตามกล้ามเนื้อ หากอาการรุนแรง อาจพบว่ามีไข้สูง ตัวเหลืองเพราะอวัยวะสําคัญโดนทําลาย เช่น ตับ ไต

การป้องกัน
• ไม่ควรแช่หรืออยู่ในน้ำที่มีการปนเปื้อนจากสัตว์ ซึ่งเป็นตัวนําโรคได้อย่างพวกหนู และควรล้างมือทุกครั้ง ก่อนและหลังกินอาหารหรือเข้าห้องน้ำ
• หากมีแผลที่เท้าหรือที่ไหนที่สามารถสัมผัสกับน้ำได้ต้องระวัง ไม่ว่าจะเป็นแผลเล็กน้อยหรือแผลข่วน ควรสวมใส่รองเท้าทุกครั้ง เพราะเชื้อนี้สามารถเข้าได้

โรคผิวหนัง
กลากที่ติดจากสัตว์ได้คือ กลากของแมวหรือในหนู สาเหตุเกิดจากเชื้อราชนิดหนึ่ง ซึ่งไม่ถือว่าเป็นโรคที่รุนแรง รักษาได้แต่ถึงอย่างไรก็ต้องระวังไว้ก่อนช่องทางติดโรคเกิดจากการที่เด็กๆ สัมผัสสัตว์เลี้ยง หากไม่มีการดูแลสุขอนามัยที่ดี เช่น ไม่ล้างมือหลังเล่นกับสัตว์เลี้ยง หรือที่อยู่อาศัยของสัตว์เลี้ยงสกปรก ก็มีโอกาสเกิดขึ้นได้

อาการ ผิวหนังที่เป็นกลากจะมีลักษณะวงๆ และขอบหนาตัวขึ้น มีอาการคันร่วมด้วย

การป้องกันและดูแล
• ไม่ควรให้สัตว์เลี้ยงเลียใบหน้าหรือมือ
• หลังการให้อาหารสัตว์เลี้ยงเสร็จ ควรล้างมือทุกครั้ง
• ตัดเล็บลูกให้สั้นอยู่เสมอ เพื่อไม่ให้เป็นแหล่งสะสมเชื้อโรคตัวเห็บและหมัด หรือแมลงที่เกาะอาศัยและหากินกับสัตว์เลือดอุ่นอย่างสุนัข แมว หนู ก็เป็นต้นเหตุของอาการผื่นคันในเด็ก ดังนั้น การดูแลป้องกันที่ทําได้ คือการดูแลเรื่องสุขอนามัย ที่ดีทั้งคนและสัตว์เลี้ยง

โรคจากสัตว์เลื้อยคลาน
เดี๋ยวนี้สัตว์เลี้ยงประเภทเลื้อยคลานอย่างเต่า ก็เป็นที่นิยมมากขึ้น เนื่องจากดูแลได้ง่าย ขนาดเล็ก (น่ารัก) ซึ่งที่จริงเต่าก็เป็นพาหะนําเชื้อโรคมาสู่คนได้ เนื่องจากขนาดที่เล็ก เด็กๆ จึงสามารถจับหรือสัมผัส เช่น วางเต่าบนมือ ดังนั้น มือสัมผัสปนเปื้อนอุจจาระเต่า แล้วใช้มือหยิบอาหารเข้าปาก ความเป็นไปได้ที่เด็กๆ จะรับเชื้อโรคจึงเกิดขึ้นได้

โดยเฉพาะ เมื่อลูกหยอกล้อ เล่นกับสัตว์เลี้ยง คุณพ่อคุณแม่ต้องสอนถึงความปลอดภัย ระมัดระวังในเรื่องอารมณ์สัตว์เลี้ยง เช่น ไม่ควรให้ลูกแย่งอาหารจากปาก หรือเล่นรุนแรงกับสัตว์เลี้ยงเกินไป เพราะอาจทําให้สัตว์เลี้ยงหงุดหงิดหรือโกรธ กัดหรือข่วนเด็ก เกิดเป็นบาดแผล